İtalyan Rönesansının ən parlaq fiqurlarından biri olan Donatello, sənət tarixində özünəməxsus iz qoymuşdur. O, heykəltəraşlığın incəliklərini ustalıqla mənimsəyərək, bəşəriyyətin görkəmli sənət əsərlərini yaratmışdır. Onun haqqında maraqlı və az bilinən 10 fakta birlikdə baxaq:
1. Donatello kim idi?
Donatello, əsl adıyla Donato di Niccolò di Betto Bardi, 1386-cı ildə Florensiyada anadan olmuşdur. O, İntibah dövründə heykəltəraşlığın ən tanınmış ustalarından biri olmuş və öz dövrünün ən böyük sənətkarları arasında yer almışdır.
2. İntibah dövrünün təməl daşlarından biri
Donatello, Rönesansın əvvəllərində fəaliyyət göstərərək, bu sənət dövrünün inkişafına böyük töhfə vermişdir. O, sənətdə realizm və anatomiya biliklərini tətbiq edərək, insan bədəninin təbii formalarını heykəltəraşlıqda əks etdirmişdir.
3. “David” heykəli ilə tanınan sənətkar
Donatellonun ən məşhur əsərlərindən biri, bürüncdən hazırlanmış “David” heykəlidir. Bu heykəl, İntibah dövrünün ilk sərbəst dayanan bürünc heykəli olaraq qəbul edilir və Florensiyada yerləşir. David, qeyri-ənənəvi olaraq, nisbətən kiçik və incə fiqur kimi təsvir edilmişdir.
4. İnsan emosiya və ifadələrinə diqqət
Donatello heykəltəraşlığında insan ifadələrini ustalıqla əks etdirmişdir. Onun əsərlərində bədən dili və emosiyalar dərindən hiss olunur. Bu xüsusiyyət onun əsərlərini realizm baxımından yenilikçi və təsirli etmişdir.
5. İlk “Stiacciato” texnikasının tətbiqi
Donatello, “stiacciato” adlı xüsusi bas relyef texnikası ilə tanınır. Bu texnika ilə o, səthdə dərinlik və perspektiv təsiri yaradan incə relyeflər hazırlayırdı. Bu üsul onun əsərlərində detal səviyyəsini artırmışdır.
6. Florensiyanın heykəltəraşlıq məktəbinin banisi
Donatello, Florensiyada heykəltəraşlıq məktəbinin banisi hesab olunur. O, burada bir çox tələbə yetişdirmiş və İtaliya Rönesansının inkişafında mühüm rol oynamışdır. Onun tələbələri arasında məşhur heykəltəraşlar yer alır.
7. Bir çox dövrün padşahları üçün işləyib
Donatello, Florensiyadan kənarda da bir çox sənət əsəri yaratmışdır. O, Roma, Padova və digər İtaliya şəhərlərində müxtəlif əsərlər hazırlamışdır. Onun əsərləri müxtəlif padşahların və kilsələrin sifarişləri əsasında yaradılmışdır.
8. Onun sənəti ilə bağlı mübahisələr
Donatellonun bəzı əsərləri ilə bağlı mübahisələr mövcuddur. Xüsusilə “David” heykəlinin qeyri-adi təsviri dövrün bəzı tənqidçiləri tərəfindən qıcıqla qarşılanmışdır. Lakin bu mübahisələr onun sənətinin təsirini azaltmamışdır.
9. Yarımçıq qalmış işləri ölümündən sonra tamamlandı.
Donatello 13 dekabr 1466-cı ildə vəfat edəndə Florensiyada San Lorenzo kilsəsi üçün tunc relyefli minbərlər üzərində işləyirdi. Onlardan biri İsanın ölümünü, digəri isə onun dirilməsini təsvir edirdi. Donatellonun ölümündən sonra bu işləri onun köməkçisi Bertoldo di Covanni tamamladı.
10. Sənətə olan təsiri
Donatellonun yaradıcılığı, yalnız İntibah dövrü ilə məhdudlaşmayıb. Onun əsərləri və tətbiq etdiyi texnikalar, sonrakı dövrlərdə sənətkarlar tərəfindən mənimsənilmiş və inkişaf etdirilmişdir. O, Rönesansdan sonra da sənət tarixinin bir parçası olaraq qalır.
Donatello, əsərləri ilə dünya sənət tarixinə əbədi olaraq iz buraxmış bir sənətkardır. Onun əsərləri və həyat yolu, sənətin əhəmiyyətini və insanın öz yaradıcı potensialını necə ifadə edə biləcəyini göstərir. Bu yazıda onun həyatına və sənətinə dair maraqlı faktları öyrəndik…
