İslandiya isti su hovuzları, qütb işıqları, buzlaqlar, aktiv vulkanlar və daha çox ecazkar təbiət hadisələri ilə məşhurdur. Ancaq bu gözəl ölkədə McDonald’s yoxdur! İslandiyalılar zərərli yeməklərdən çəkinirlər, yoxsa başqa bir səbəbi var? Gəlin birlikdə öyrənək.
Niyə İslandiyada McDonald’s yoxdur?
McDonald’s Qərbdə 50-ci illərdən etibarən məşhurluq qazanmışdı, lakin İslandiyada ilk McDonald’s, 1993-cü ildə açıldı. Açıldığı ilk gündən McDonald’s hər gün minlərlə burger satırdı, insanlar saatlarla növbə gözləyirdi. İslandiya xalqı McDonald’s-ı sevirdi, çünki bu, onlara dünya birliyinə aidiyyət hissi verdi.
Təəssüf ki, bu çox uzun müddət davam edə bilmədi.
2008-ci ildə Qlobal iqtisadi böhran İslandiyanı vurduqda, İslandiya valyutası beynəlxalq bazarlarda, dəyərinin demək olar ki, yarısını itirdi. Nəticə etibarı ilə idxalın qiymətləri qısa zamanda artdı. İdxal qiymətləri o qədər yüksəlmişdi ki, Almaniyadan McDonald’s üçün bir kilo soğan idxalının qiyməti bir şüşə yaxşı viski ilə eyni idi! Bu, McDonald’s kimi xarici bizneslərin məhsul qiymətlərini kəskin şəkildə artırmadan mənfəət marjasını saxlamağı çətinləşdirdi.
İtkilərin öhdəsindən gəlmək üçün McDonald’s menyu qiymətlərini 20% artırdı. Bunun sayəsində İslandiyada Big Mac-in qiyməti 6,63 dollar ekvivalentinə yüksəldi! Bu, o vaxt onu dünyanın ən bahalı Big Macinə çevirərdi! Nəticədə, yüksək əməliyyat xərcləri və aşağı mənfəət səbəbindən McDonald’s-ın İslandiyadakı biznesini bağlamaqdan başqa çarəsi qalmadı. İslandiyada sonuncu McDonald’s restoranı istifadəyə verildikdən 16 il sonra – 2009-cu ilin oktyabrında bağlandı.
McDonald’s-ın İslandiyadakı son çizburger və kartof qızartması hələ də İslandiya Milli Muzeyində nümayiş etdirilir!
İslandiya McDonald’s olmayan yeganə ölkə deyil.
İslandiya kimi, Bermud adalarında da McDonald’s tapa bilməzsiniz. Xarici fast-food şəbəkələrini qadağan edən qanun McDonald’s-ın Bermud adalarında bazara girməsinin qarşısını aldı. Eynilə, gərgin siyasi münasibətlər və iqtisadi imkanlar McDonald’s-ın İran və Yəməndə restoran açmasına mane oldu.
Makedoniyada yeddi McDonald’s restoranı olsa da, onların hamısı 2013-cü ildə McDonald’s-ın Avropa baş direktoru arasında lisenziya mübahisəsi səbəbindən bağlanıb. Şimali Koreya və Zimbabve də McDonald’s da daxil olmaqla, Amerika bizneslərinə qarşı idi.
Bütün bu maneələrə baxmayaraq, McDonald’s qlobal fast food simvolu olaraq qalır və yeni bazarlara çıxışını genişləndirməyə davam edir. Bu gün McDonald’s 100-dən çox ölkədə, 38.000-dən çox funksional restorana sahibdir.
