Bu gün səmadakı kiçik təyyarədən ən böyüyünə qədər bir vacib element eynidir: pəncərələrin forması. Təyyarələrdə kiçik yuvarlaq pəncərələr niyə dördkünc formada deyil? Böyük, dördkünc pəncərələr daha yaxşı baxış imkanları təmin etməzdimi? Bütün bu sualların cavabını sizin üçün araşdırdıq. Təyyarə pəncərələrinin niyə yuvarlaq olduğunu birlikdə öyrənək.
Reaktiv Mühərriklərin Dövrü: Təyyarə Pəncərələrinin Dizaynında İnqilab
1950-ci illərdə reaktiv mühərrik dövrünün başlaması ilə təyyarə pəncərələrinin əhəmiyyəti daha da artdı. O vaxta qədər təyyarələrin gündəlik həyatda olduğu kimi dördkünc pəncərələri var idi. Dizaynında kvadrat pəncərələrdən istifadə edən təyyarələr daha yavaş və daha aşağı hündürlükdə uçurdu. Ancaq bu, ilk reaktiv təyyarə olan “de Havilland Comet” ilə dəyişdi.
De Havilland Comet, İngilis De Havilland şirkəti tərəfindən “dünyanın ilk reaktiv mühərrikli sərnişin təyyarəsi” olaraq tanıtılan və ilk kommersiya uçuşunu 1952-ci ilin mayında həyata keçirən sərnişin təyyarəsidir. 1954-cü ildə havaya qalxdıqdan dərhal sonra baş verən iki müəmmalı qəza nəticəsində, 56 sərnişin öldü və alimlər buna nəyin səbəb ola biləcəyini araşdırmağa başladılar.
Təyyarə Qəzalarının Gizli Səbəbi: Dördkünc Pəncərələrin Təhlükəsi
Araşdırmalar nəticəsində qəzaya səbəb, kvadrat pəncərə dizaynı olduğu müəyyən edildi. Xüsusən də meydanın kənarı böyük təzyiq altında olduğundan, təyyarənin çatlamasına və dağılmasına səbəb olmuşdur. Pəncərənin dörd iti kənarı gərginliyin 70%-ə qədərinə tab gətirib və təyyarə dəfələrlə istifadə edildikdə onun parçalanmasına səbəb olmuşdur.
Daha çox belə hadisələrin baş verməməsi üçün dizaynerlər təzyiqə tab gətirmək üçün yeni forma axtarışına başladılar və o vaxtdan təyyarələrdə dairəvi pəncərələrdən istifadə olunmağa başladı.
Müasir təyyarələrdə yuvarlaq pəncərələrin istifadə edilməsinin səbəbi; təyyarənin daxilində və xaricində hava təzyiqini idarə etməkdir. 10.000 futdan yuxarı hündürlükdə səyahət edərkən, təyyarə kabinləri 11-12 təzyiqə məruz qalır. Təyyarələrdə standart olaraq yuvarlaq pəncərələrdən istifadə edilməsinin səbəbi oval formanın təzyiqin panel boyunca bərabər paylanmasına imkan verməsidir. Bundan əlavə, oval dizayn deformasiyaya daha yaxşı müqavimət göstərir və uzunmüddətli istifadə üçün onu daha güclü edir. Bu, 70 ildən artıqdır ki, bütün təyyarələrin niyə yuvarlaq pəncərələrdən istifadə etdiyini izah edir.