Dənizlərin Ağıllı Gizli Sakinləri: Səkkizayaqlı İlbizlər
Səkkizayaqlı ilbizlər dənizlərin və okeanların dərinliklərində yaşayan nəcib, lakin sirli və qorxulu hesab edilən canlılardır. Bu ilbizlərin mənşəyi milyonlarla il əvvələ gedib çıxır. Bilinən ən qədim Səkkizayaqlı ilbiz fosili 296 milyon il əvvəl Paleolit dövrünə aid edilmişdir.
Dünyada 300-dən çox Səkkizayaqlı ilbiz növü var.
Onlar dünyanın tropik və mülayim sularında yaşayır. Bəzi növlər dəniz dibində, bəziləri isə açıq dənizlərdə yaşayır. Yetkinlik yaşına çatmayan Səkkizayaqlı ilbizlərə tez-tez okeanın dayaz hissəsində rast gəlinir. Səkkizayaqlı ilbiz, xərçəng, balıq və dəniz ilbizi kimi canlıları ovlamaqla qidalanırlar.
Bu maraqlı canlıların üç ürəyi var. Onun iki ürəyi qanı qollarına, üçüncüsü isə orqanlarına və bədəninin qalan hissəsinə qan pompalayır. Onun daşıdığı qan da fərqli bir xüsusiyyətə malikdir. İnsan qanından fərqli olaraq, Səkkizayaqlı ilbiz qanı əsasən mis olduğundan mavi görünür.
Səkkizayaqlı ilbizlər, şübhəsiz ki, dünyanın ən ağıllı heyvanları arasındadır. Onlar təcrübələrdən öyrənməyi bacarır, alətlərdən istifadə edə və qabları aça bilər. Həmçinin güclü yaddaşlarını maneələri aşmaq və mürəkkəb tapmacaları həll etmək üçün istifadə edirlər.
Bu sirli heyvanlar Təqlid və Kamuflyaj Ustalarıdın.
Səkkizayaqlı ilbizlərin bu qədər cazibədar canlılar olmasının başqa bir səbəbi də dəri səthinin altındakı hüceyrələrin saniyələr ərzində rəngini dəyişdirə bilmələridir. Bəzi Səkkizayaqlı ilbizlər dərilərinin papilla adlanan kiçik hissəsindən istifadə edərək toxumalarını da dəyişə bilir. Bundan əlavə, təqlid edən Səkkizayaqlı ilbiz kimi növlər yalnız rəng və toxumasını dəyişdirərək kamuflyaj etmir, digər heyvanları təqlid etmək üçün bədənlərinin formasını da dəyişə bilirlər.
Bu bacarığı sayəsində ətraf mühitə qarışaraq sağ qalma şansını artırır, riskləri azaldırlar.
Səkkizayaqlı ilbizlərin 8 qolunda təxminən 240 sorma fincanı var. Onların neyronlarının təxminən üçdə ikisi qollarında yerləşir. Özünü idarəetmə və duyğu qabiliyyətinə malik olan bu qollar beyindən asılı olmayaraq dad ala, toxuna və hətta hərəkət edə bilir.
Səkkizayaqlı ilbiz yeməyi bütün dünyada məşhur qida hesab olunur. Bəzi mədəniyyətlərdə canlı bişmiş Səkkizayaqlı ilbiz yeməyin ölümcül ola biləcəyini bilirdinizmi? Bu canlıların neyronlarının təxminən üçdə ikisi qollarında yerləşir və onlar qolları kəsildikdən sonra da hərəkət etmək funksiyasını yerinə yetirə bilirlər. Buna görə diri və ya təzə öldürülmüş, yaxşı pişməmiş Səkkizayaqlı ilbizi yemək boğulma təhlükəsi yarada bilər.
Doflein səkkizayaqlı ilbizi bu növün ən iri nümayəndəsi kimi “Ginnesin rekordlar kitabı”na salınıb. Onun gövdəsinin uzunluğu 3,5 metrə, çəkisi isə 58 kiloqrama yaxındır. Doflein səkkizayaqlı ilbizi Sakit Okeanın şimal hissəsində yaşayır.
Ümumdünya Səkkizayaqlı ilbiz Günü hər il oktyabrın 8-də qeyd olunur.
