Çocukken izlediğimiz bir çok çizgi filminde fillerin fare görünce korktuğu sayısız sahnele şahit olmuşuz. Bu sahneleri gördükçe, yaklaşık 7 tonluk bir fil neden küçük, zararsız bir fareden korksun ki? diye düşünüyordum. Peki filler gerçekten farelerden korkuyor mu?
Filler Farelerden Korkar mı?
Bir sirk fili eğitmeni olan Troy Metzler, bu soruya cevap bulmak için yola çıktı. Kendisi fil ve fare deneyini gerçekleştirdi. Metzler gösterisinde filin tepkisini görmek için bir fareyi filin önüne bıraktı. Şaşırtıcı bir şekilde, fil küçük yaratıkla ilgilenmiyor gibiydi. Böylece küçük bir farenin güçlü fili korkutmadığını kanıtladı.
Cevap: Filler farelerden korkmazlar.
Filler Farelerden Korkar Efsanesi Nereden Geldi?
Fillerin farelerden korktuğu fikri, çizgi filmlerde popüler olmadan çok önce de vardı. MS. 77’ye kadar uzanan bir Yunan masalı bu inancı yaygınlaştırdı. Masalda, bir fare bir filin hortumuna tırmanır ve onu deli ederdi. Daha yakın zamanlara bakarsak, 1600’lerde, fareler ve fil efsanesi için popüler bir açıklama ortaya çıktı. İrlandalı bir doktor olan Allen Moulin, fillerin boğazlarında küçük koruyucu kıkırdak – epiglot – olmadığına inanıyordu.
Bu kıkırdak, boğulmayı önlemek için yabancı cisimleri dışarıda tutar. Moulin, fare filin boğazına girerse hava yolunu kapatabileceği için fillerin bu küçük farelerden koktuğunu idda ediyordu. Ama sonradan belli oldu ki, filler epiglot kıkırdağına sahipler.
Filler Hangi Küçük Canlıdan Korkuyor?
Filler farelerden korkmayabilir ama onları korkutan başka bir küçük canlı daha var. Bunlar herkesin iyi bildiği Arılar! Minicik bir arı, devasa file ne yapabilirdi ki? diye düşünebilirsiniz.
Fillerin derisi çok kalındır. Yani arının iğnesi fazla zarar veremez. Ancak, Afrika arıları oldukça agresif ve saldırgandır. Bu zaman yüzlercesi fillere saldırıp her yerden sokabiliyorlar. Arılar saldırı sırasında gövde, göz, ağız gibi hassas bölgeleri de sokabilirler.
Araştırmacılar, Asya fillerinin de arılardan korktuğunu açıklıyor. Fil yavruları arı sokmalarına karşı daha savunmasız olabiliyor.
Çiftçiler ekinlerini fillerden korumak için filin arı korkusunu kullanırlar. Yiyecek ararken filler tarım alanlarına girebilir. Ekinlerini koruyan çiftçilere ve ekinlere zarar verebilir. Çiftçiler filleri korkutmak için ekin yerlerine arı kovanları koyuyorlar. Filler çiti geçmeye çalıştıklarında arıları rahatsız ederler. Vızıldayan arı sesleri filleri çiftlikten uzaklaştırmaya yetiyor. Bu strateji şimdiden büyük başarı gösteriyor.